Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2012

Κι ο λύκος έζησε καλά.

Τι γίνεται με αυτά τα παραμύθια τέλος πάντων; Εγώ άλλα ήξερα. Το λύκο τον ήξερα κακό και το κακό είναι εντάξει να το σκοτώνουμε, το ρίχνουμε στο πηγάδι, το σκοτώνουμε και ζούμε εμείς καλά κι αυτοί καλύτερα. Ο κυνηγός με το όπλο του είναι καλός. Για την Κοκκινοσκουφίτσα. Όχι για τα ζώα του δάσους. Είναι καλό το όπλο του κυνηγού; Δεν πειράζει που σκοτώνει;
Ο λύκος και τα επτά κατσικάκια, της Μπόικο, στο Χώρο Τέχνης Ασωμάτων. Κεφάτη παράσταση, παιδική, διαδραστική, με τα πιτσιρίκια να παίζουν μουσική, να κρύβουν κατσικάκια και να χορεύουν στη σκηνή. Όμορφα. Ο Π, τρεισήμισι, το περίμενα πως θα παρακολουθεί άναυδος την παράσταση (έχει παρακολουθήσει αρκετές) αλλά για το μωρό μας ,17 μηνών, διατηρούσα τις αμφιβολίες μου. Φοβόμουν πως θα τρεχοβολάμε από πίσω του και θα μπαινοβγαίνουμε στο χώρο. Όμως όχι. Δύο σοβαρά αγόρια είχαν γουρλώσει τα ματάκια τους, κουνούσαν τα χεράκια τους, απαντούσαν στους παραμυθάδες.
Ο λύκος είναι καλός κατά βάθος, μα θυμώνει καμιά φορά που όλοι τον έχουν αδικήσει. Είναι μόνος κι έχει ανάγκη από φίλους. Στο τέλος γίνεται φιλαράκι με τα κατσικάκια, τραγουδούν και χορεύουν όλοι μαζί. Βάλσαμο στις φοβισμένες ψυχές των απανταχού τρίχρονων που τρέμουν το λύκο κι ας μην τον έχουν δει ποτέ, που έχουν συγκεντρώσει στη μουσούδα του τα κακά όλου του κόσμου, που δεν κοιμούνται στη σκέψη του. Ή έτσι νόμιζα. Γιατί όχι. Ο λύκος, λέει, μαμά, είναι κακός. Όχι, όχι δεν είναι καλός. Εγώ τον θέλω κακό. Όπα, δεν το πιασα αυτό; Πώς τον θες κακό; Αφού τον κακό τον φοβάσαι και συχνά πυκνά με ρωτάς για να τσεκάρεις, μπας και ζει εδώ κοντά; Και πόσο μακρινά είναι τα μακρινά τα δάση; Όχι, όχι ο λύκος είναι κακός. Ό,τι πεις καλό μου.
Λατρεύω τις ανατροπές. Λατρεύω τις χίλιες εκδοχές και ερμηνείες μια ιστορίας, τις άλλες οπτικές και τα ηττημένα κλισέ. Τα σπασμένα καλούπια και την υπέρβαση του κατεστημένου. Φυσικά. Ως σκεπτόμενος άνθρωπος τι άλλο θα μπορούσα να  κάνω; Αλλά μήπως, λέω, μήπως τα μικρά παιδιά τις χρειάζονται τις βεβαιότητες των παραμυθιών; Θέλω να πω, στα παραμύθια είναι ξεκάθαρο ποιος είναι ο καλός και ποιος ο κακός. Ο καλός νικά κι ο κακός πεθαίνει και δε μας ενοχλεί ποτέ πια. Είναι μια σιγουριά. Που για ελάχιστα χρόνια μπορούμε να απολαύσουμε.
Όχι πως είμαι κατά των ανάποδων παραμυθιών. Αγαπημένα μας τα ‘Τρία Μικρά Λυκάκια’ του Τριβιζά και ο ‘Ένας πολύ Γλυκός Λύκος’ της Λήδας Βαρβαρούση. Έχουν απόλυτο νόημα μιας και θέτουν ερωτήματα στα μυαλουδάκια τους, τα βάζουν να σκεφτούν μήπως τελικά δεν είναι πάντα τα πράγματα  όπως φαίνονται κλπ κλπ. Οι κακοί γίνονται καλοί και ζουν όλοι ευτυχισμένοι μέσα σε παιχνίδι και τραγούδι.
Από αυτές τις μαμάδες είμαι. Που προτείνουν να κάνουμε τον κακό καλό, να χαϊδέψουμε αυτόν που μας χτυπάει, να τραγουδήσουμε στο λύκο και που για ένα διάστημα είχε πείσει το παιδί της πως τα όπλα τραγουδάνε.
Κι ύστερα έρχεται και σου λέει, όχι, όχι, ο λύκος είναι κακός κι εμείς θα τον σκοτώσουμε. Κι αναρωτιέμαι εγώ τώρα, φταίνε οι παρέες στον παιδικό ή μήπως η παιδική ηλικία χρειάζεται να προσωποποιήσει το κακό και να το πατάξει για να νιώσει δυνατή;
Όχι πως αμφισβητώ το ειρηνικό μήνυμα των νέων εκδοχών των παραμυθιών. Κάθε άλλο. Αυτά διαβάζω στα παιδιά μου. Ή μάλλον και αυτά. Γιατί αρχίζω να σκέφτομαι πως η ανατροπή του κλασικού παραμυθιού έχει νόημα μόνο δίπλα στο κλασικό παραμύθι. Θέλω να πω, το ανάποδο δε φαίνεται ανάποδο παρά μόνο δίπλα στο ίσιο.

4 σχόλια:

  1. Έτσι όπως το είπες Έλενα, η παιδική ηλικία χρειάζεται ΚΑΙ να προσωποποιήσει το κακό για να βρει τη δύναμη να το νικήσει.Κι ας είμαστε οι μαμάδες που αλλάζουν τα παραμύθια για να φύγει η κακιά η μάγισσα και να χτίσει ο λύκος μια μεζονέτα για να ζει μαζί με τα 3 γουρουνάκια!
    Καλώς σε βρήκα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. :) σκέφτομαι πως ίσως το ζητούμενο είναι να ακούσουν όλων των λογιών τις ιστορίες για να καταλήξουν μια μέρα στη δική τους εκδοχή! να σαι καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Συμφωνώ πολύ μαζί σου....εγώ είμαι φανατική των κλασικών παραμυθιών...Εκεί που ο Λύκος είναι ο απόλυτα κακός τύπος...Για τα παιδιά μου ο κακός λύκος δεν έχει καμία σχέση με το ζωικό βασίλειο...το έχουν αποσυνδέσει στο μυαλό τους! Ο κακός λύκος απλά αντιπροσωπεύει τον κίνδυνο...σε επίπεδο συμβολισμών...τα άλλα παραμύθια με τον καλό λύκο, εγώ προσωπικά δεν τα συμπαθώ, γιατί με μπερδεύουν!!Αλλο το ζώο, άλλο ο ρόλος, μένει στον γονιό η ευθύνη να το ξεκαθαρίσει...μου αρέσει το μπλογκ σου!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ναι, μαλλον τα παιδια ή τουλαχιστον τα νηπια χρειαζονται σταθερους ρολους, να μπορουν να συγκεκριμενοποιησουν το κακο. αλλα μηπως τα παραμυθια δεν ειναι καθρεφτης του κοσμου γυρω μας? αλλαζει κοσμος, αλλαζουν και τα παραμυθια...
    σε διαβαζω ανελλιπως! φτιαχνεις καταπληκτικα πραγματα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή